ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ( 1941-1945)

 

                                  

 ΟΙ ΚΑΤΑ ΞΗΡΑΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ –

Ο ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ 

        Το πρωί της Κυριακής  27 Απριλίου 1941 οι γερμανικές μηχανοκίνητες δυνάμεις εισέβαλαν στην Αθήνα και κατέλυσαν την ελληνική διοίκηση της πρωτεύουσας . Όμως όπως ο βασιλεύς Γεώργιος β και η κυβέρνηση Εμ Ι Τσουδερού είχαν εγκαίρως διαφύ -γει  στην ελεύθερη Κρήτη , όπου συμμαχικές και ελληνικές δυνάμεις προετοίμαζαν την άμυνά της , παρόμοια και κάθε στρατιωτικός ή και πολιτικός υπάλληλος που είχε τη δυ-νατότητα, εγκατέλειπε την Ελλάδα για να συνεχίσει τον Αγώνα. Όπως αναφέρει το Λεύ- κωμα Κ. Δοξιάδη, που κυκλοφόρησε το 1945, το σύνολο εκείνων που διέφυγαν από την υπόδουλη Ελλάδα προς την Μέση Ανατολή μεταξύ των ετών 1941- 1944, ανήλθε στις 60 000 από τους οποίους οι 15 000 ήταν Στρατιωτικοί

    Γράφει χαρακτηριστικά σε σημείωμα του ο αντιναύαρχος Χαράλαμπος Α.  Φούφας  «…Κάποιοι από αυτούς που προσπάθησαν να διαφύγουν από την κατεχόμενη Ελλά- δα για να καταταχθούν στις Ελληνικές ΄Ενοπλες Δυνάμεις  της Μέσης Ανατολής,  δεν στάθηκαν τυχεροί. Τους συνέλαβαν οι Αρχές κατοχής, τους φυλάκισαν τους ανέκριναν με βασανιστήρια και μερικούς τους θανάτωσαν. Από αυτούς κανένας δεν απεκάλυψε  πληροφορίες. Άλλοι ναυάγησαν και πνίγηκαν, άλλοι ταλαιπωρήθηκαν από τις τουρκι- κές αρχές , ενώ μερικοί υπέστησαν πολλές περιπέτειες, εως ότου καταφέρουν να φθά- σουν στη Μέση Ανατολή…»

       Η διαφυγή γινόταν κυρίως μέσω της ουδέτερης  Τουρκίας προς τις υπό βρετανικό έλεγχο περιοχές της Μέσης Ανατολής, όπου τελικά συγκροτήθηκε ο « Βασιλικός Ελλη-
νικός Στρατός Μέσης Ανατολής» ( ΒΕΣΜΑ ) για να  ενεργήσει  με τις άλλες συμμαχικές
δυνάμεις που συμμετείχαν στην βρετανική 8^η Στρατιά.

  Μετά  την πτώση της Κρήτης , συγκροτήθηκε στην Παλαιστίνη στις 23 Ιουνίου 1941 η Ιη Ελληνική Ταξιαρχία με διοικητή τον συνταγματάρχη Ευαγ. Αντωνίου. Η δύναμή της ήταν 5.000 αξιωματικοί και οπλίτες σε 3 Τάγματα Πεζικού , ένα σύνταγμα Πυροβολικού ( μεγέθους τάγματος) και μονάδες υποστήριξης . Στο Σύνταγμα Πυροβολικού σύντομα εντάχθηκε και μια μονάδα τεθωρακισμένων αυτοκινήτων  ( επίσης μεγέθους τάγματος) η οποία  αρχικά είχε συσταθεί ως ανεξάρτητη . Όταν ανέλαβε τη διοίκηση ο συνταγμα- τάρχης Παυσανίας Κατσώτας  η Ταξιαρχία συνέχισε τη συγκρότηση  στην Παλαιστίνη και στη συνέχεια μετα φέρθηκε τον Μάιο 1942 στη Συρία και τον Αύγουστο του ίδιου έτους στην Αίγυπτο . Εκεί  εντάχθηκε στη βρετανική «50^η  Μεραρχία του Δέλτα του Νεί-
λου» και ως μονάδα της  έλαβε μέρος στη δεύτερη μάχη του Ελ Αλαμέιν (23 Οκτωβρίου -  5 Νοεμβρίου 1942), έχοντας 89 νεκρούς ( 6 αξιωματικούς- 83 οπλίτες) και 228 τραυμα- τίες  ( 26 αξιωματικούς - 202 οπλίτες).

 Με αθρόες κατατάξεις διαρκώς παρουσιαζομένων εθελοντών από τον παροικιακό Ελ- ληνισμό αλλά και την κατεχόμενη Ελλάδα , κυρίως από  τα υπό ιταλική κατοχή Δωδεκά
νησα  συγκροτήθηκε στην Αίγυπτο στις 27 Ιουνίου 1942 η ΙΙη  Ελληνική Ταξιαρχία με διοικητή τον συνταγματάρ χη Αλκιβιάδη Μπουρδάρα  .Οι δυο Ταξιαρχίες εντάχθηκαν στην 8^η Στρατιά και έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις Αιγύπτου – Λιβύης .Τον Ιούνιο του 1944 ύστερα από την έκρηξη  του ΕΑΜικού κινήματος οι μονάδες διαλύθηκαν από τη βρετανική διοίκηση και τα μέλη τους περιορίσθηκαν σε στρατόπεδα ή χρησιμοποιήθη-
καν σε καθήκοντα «μη μάχης». 

Στις 4 Ιουνίου  1944 κατά την περίοδο προετοιμασίας των επιχειρήσεων αποβάσεως στην Ευρώπη  επιλέχθηκαν από αυτό το προσωπικό 3.500 άνδρες και συγκρότησαν την ΙΙΙη Ορεινή Ταξιαρχία με διοικητή τον συνταγματάρχη Θρασύβουλο Τσακαλώτο. Η μονάδα έλαβε μέρος στην απόβαση στην Ιταλία  κατά την οποία διακρίθηκε και προ -σέθε σε στον τίτλο της  τη λέξη  «Ρίμινι», ύστερα από την απελευθέρωση της ομώνυμης πόλης. Η μονάδα επαναπατρίστηκε το 1945  .
Παράλληλα τον Σεπτέμβριο του 1942 , για να αντιμετωπισθεί η μεγάλη προσέλευση Αξιωματικών όλων των Κλάδων και των Σωμάτων Ασφαλείας με πρόταση του αντι -σμηνάρχου Γ. Αλεξανδρή στον Αντιπρόεδρο της Κυβερνήσεως και Υπουργό Στρα-

τιωτικών Παναγιώτη Κανελλόπουλο συγκροτήθηκε στη Καφριόνα Παλαιστίνης μια ειδική μονάδα αποτελούμενη  κυρίως από αυτούς . Η νέα μονάδα  ονομάσθηκε στη αρχή « Λόχος Επιλέκτων Αθανάτων» είχε  προσωρινό διοικητή τον Επίλαρχο Αντώνιο Στεφανάκη και αρχική δύναμη 200 ανδρών και  Οργανώθηκε ως «Λόχος Πολυβόλων»  με σκοπό να προσκολληθεί στη ΙΙη  Ελληνική Ταξιαρχία. Γι αυτό το λόγο μεταστάθμευ-
σε στο Νεοζηλανδικό στρατόπεδο Πεζικού στο Μεάντι της Αιγύπτου.  

Μετά την ανάληψη της διοίκησης από  τον συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε  η μονάδα μετονομάσθηκε σε  « Ιερό Λόχο » ( σε ανάμνηση του αρχαίου Θηβαϊκού και της Επαναστάσεως του 1821) και  άλλαξε την αποστολή της . Συνδέθηκε με το βρετα-
νικό  1^ο Σύνταγμα SAS (διοικητής Ντέιβιντ Στέρλιγκ David Stirling ) και μεταστάθμευσε στο στρατόπεδο του , στο Καμπρίτ Αιγύπτου, όπου εκπαιδεύτηκε  στον «ανορθόδοξο πόλεμο» .Μετά το πέρας της εκπαιδεύσεως ανέλαβε από 17 Νοεμβρίου 1942 καταδρο-
μικές επιχειρήσεις στην έρημο της Λιβύης.

    Ακολούθως στις 7 Φεβρουαρίου 1943 , με διαταγή του στρατηγού Μοντγκόμερυ ( Bernard Montgomery) , τοποθετήθηκε κάτω από τις διαταγές του  γάλλου διοικητού της « Φάλαγγας των Ελευθέρων Γάλλων» Λεκλέρκ  (Philippe  Leclerc) στην  εκστρατεία της Τυνησίας , για την εκτέλεση αποστολών Ελαφρού Μηχανοκίνητου Ιππικού .

Από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο 1943 ο Ιερός Λόχος με προσωπικό που έφθανε τους 314 άνδρες  εκπαιδεύθηκε στις αμφίβιες και αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις στο στρατόπεδο Ελ Μπάσα στα σύνορα Παλαιστίνης –Αιγύπτου και ακολούθως με  βρετανικά ταχύπλοα και ελληνικά καϊκια εκτέλεσε καταδρομικές αποστολές στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους , ενταγμένος επιχειρησιακά  από το Φεβρουάριο 1944, στη διοίκηση των βρετανικών Δυνάμεων Καταδρομών ( Raiding Forces) . Εντυπωσιασμένο από τις επιτυχίες  το Υπουργείο Στρατιωτικών επέτρεψε την συγκρό-
τηση  της μονάδας σε Σύνταγμα με αποτέλεσμα τον Απρίλιο του 1944 η δύναμη να φθάσει τους 1000 περίπου άνδρες.

Ο Ιερός Λόχος διαλύθηκε στην Αθήνα στις 7 Αυγούστου 1945 Οι απώλειές του ήταν 25 νεκροί  ,56 τραυματίες , 3 εξαφανισθέντες και 29 αιχμάλωτοι .Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του στις 22 Ιουνίου 1945 του απενεμήθηκε Πολεμική Σημαία , η οποία και παρασημοφορήθηκε στο πεδίο του Άρεως από τον Αντιβασιλέα - Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Δαμασκηνό με τον Ταξιάρχη του Αριστείου Ανδρείας και τον Πολεμικό Σταυρό Α τάξεως   ( Β Δ απονομής  25 Ιουλίου 1945 )

ΟΙ ΚΑΤΑ ΘΑΛΑΣΣΑΝ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΝΑΥΤΙΚΟΝ

    Οι γερμανικές αεροπορικές επιθέσεις του Απριλίου 1941 στέρησαν το Ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό από 20 σκάφη του . Η υπόλοιπη όμως δύναμή του ( Το θωρηκτό  Αβέρωφ , 6 αντιτορπιλικά , πέντε υποβρύχια και διάφορα άλλα σκάφη )κατάφερε να διαφύγει στην Αλεξάνδρεια υπό τον ναύαρχο Αλέξανδρο Σακελαρίου .

Εκεί απέκτησε νέα σκάφη που του παραχωρήθηκαν από τους συμμάχους  βρετανούς  και  αμερικανούς και  με  44 μονάδες και πάνω από 8.500 άνδρες,  έγινε ο δεύτερος μετά τον βρετανικό,  συμμαχικός στόλος στη Μεσόγειο Το Βασιλικό Ναυτικό ανέλαβε καθήκοντα συνοδειών και εκτός Μεσογείου , στον Ινδικό , τον Ατλαντικό και τους Αρκτικούς  Ωκεανούς. Κατά το σχετικό σημείωμα του ΓΕΝ:

«…Αθροίζοντας τις αποστάσεις που κάλυψε σε επιχειρήσεις κατά την περίοδο αυτή καθ' ένα από τα Πλοία του Στόλου μας, βρίσκουμε ότι όλα μαζί διέτρεξαν περί τα 2 εκατομμύρια ναυτικά μίλια και ήταν συνολικά 185.000 περίπου ώρες εν πλω. Κατά μέσο όρο δηλαδή, κάθε Πλοίο διήνυσε αυτό το χρονικό διάστημα περί τα 20.000 ναυτικά μίλια, ήτοι έκανε περί το 80% του περίπλου της γης υπό πολεμικές συνθήκες…»

Σκάφη του βασιλικού Ναυτικού συμμετείχαν στις αποβάσεις της Σικελίας ( 10 Ιουλίου 1943) του Άτζιο (21 Ιανουαρίου 1944) και της Νορμανδίας ( 2 Ιουνίου 1944,στην τελευταία μάλιστα  υπό τη βαριά σκιά του ΕΑΜικού κινήματος ). Έλαβαν επίσης μέρος  στις επιχειρήσεις στο Αιγαίο και το Ιόνιο  . Οι επιτυχίες   του «Αδρία» , της «Βασίλισας Ολγας» , της «Πίνδου» , του «Κατσώνη» αποτέλεσαν ορόσημα για τους συμμάχους .

Τις 16 Σεπτεμβρίου  1943  το Ελληνικό  συμμετείχε με το Βρετανικό Ναυτικό στην παράδοση του Ιταλικού στόλου στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας 

Από τον Στόλο την περίοδο αυτή απωλέσθησαν

•         Δύο Αντιτορπιλλικά (Β.ΟΛΓΑ 26/9/43και ΑΔΡΙΑΣ που  ετέθη εκτός μάχης 22/10/43)

          Τρία Υποβρύχια (ΓΛΑΥΚΟΣ 12/5/42-ΤΡΙΤΩΝ 16/11/42-ΚΑΤΣΩΝΗΣ 14/9/43)

          και δύο Ναρκαλιευτικά (ΚΩΣ-ΚΑΣΟΣ)

         Σημειώνεται η παράλληλη δράση του Εμπορικού Ναυτικού το οποίο έχασε το 60% της δύναμής του και πάνω από 2.500 ναυτικούς σε όλα τα πέλαγα της υδρογείου  

Ο στόλος  επαναπατρίστηκε  στις 17  Οκτωβρίου  1944.

ΟΙ ΚΑΤ’ ΑΕΡΑ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ  ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Τα λίγα αεροσκάφη (πέντε  Avro-Anson  της 3^ης Μοίρας Ναυτικής Συνεργασίας και τα τρία εκπαιδευτικά  Avro 626 ) που κατάφεραν να διαφύγουν στην Μέση Ανατολή τον Απρίλιο 1941 από το Μάλεμε της Κρήτης , υπήρξαν η πρώτη ελληνική αεροπορική δύναμη της Μέσης Ανατολής, που εκεί ανέπτυξε  τρεις πολεμικές μοίρες , τις λεγόμενες «της ερήμου»: την  13^η  Μοίρα  Ελαφρού Βομβαρδισμού  και τις 335 και 336   Βασιλικές Ελληνικές  Μοίρες  Διώξεως

  Τα αεροσκάφη που διέφυγαν συγκρότησαν στο αεροδρόμιο Dekheila Αιγύπτου  την 13^η Μοίρα  Ελαφρού Βομβαρδισμού η οποία και πραγματοποίησε την πρώτη αποστο- λή της στις 14 Ιουλίου 1941.Εκτοτε επιχείρησε στην Αφρική , την Ιταλία και την Γιουγκο- σλαυία.Τον Ιανουάριο 1942 παρέλαβε νέα σκάφη Bleneheim MK V και στη συνέχεια  Baltimore MKIIΙ και IV .Πραγματοποίησε περισσότερες  από 3000 πολεμικές εξόδους  9 500 πολεμικές ώρες και έριξε πάνω από 1300 τόνους βομβών . Προσέβαλε  υποβρύ-
χια  (βύθισε 5 ) Κατέστρεψε  σιδηροδρομικές γέφυρες , λιμενικές εγκαταστάσεις , απο-
θήκες πυρομαχικών , δεξαμενές καυσίμων, εργοστάσια, σιδηροδρομικούς σταθμούς ,  οδικές γέφυρες . Απώλεσε 21 ιπταμένους

Η 335 Βασιλική Ελληνική  Μοίρα  Διώξεως , Συγκροτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1941 στο αεροδρόμιο Aqir της Παλαιστίνης με 8 αεροπλάνα Hawker Hurricane MKI και  MKIIb αργότερα MKIIc.Τον Δεκέμβριο 1943 αντικατέστησε τα αεροσκάφη με Super marine Spitfire MKVb –c και tropic. Πραγματοποίησε περισσότερες  από 5.200 πολεμικές εξό-
δους  8000 πολεμικές ώρες. Προσέβαλε στόχους εδάφους ,συγκεντρώσεις οχημάτων , σιδηροδρομικούς σταθμούς , φάλαγγες κλπ . Κάλυψε περιοχές και νηοπομπές από εχθρικά αεροσκάφη  Κατέρριψε 1  και κατέστρεψε 2 από αυτά στο έδαφος . Απώλεσε 11 χειριστές

H  336 Βασιλική Ελληνική  Μοίρα  Διώξεως

Συγκροτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1943 στο αεροδρόμιο Almaza  με 21  αεροπλάνα Hawker Hurricane MKII. Πραγματοποίησε περισσότερες  από 3000 πολεμικές εξόδους  5180 πολεμικές ώρες. Προσέβαλε στόχους εδάφους, εκτέλεσε αποστολές σαρώσεως κατέρριψε ένα εχθρικό αεροσκάφος Απώλεσε 10 χειριστές και έναν αιχμάλωτο

Οι Μοίρες επαναπατρίστηκαν στις 14 Νοεμβρίου 1944 .

Θα κλείσω αυτό τη σύντομη αναφορά στις Ελληνικές Ενοπλες δυνάμεις  με τα λόγια του Αλεξανδρινού Κωνσταντίνου Καβάφη  στο  ποίημά του «Νέοι της Σιδώνος»:

«……………..και για μνήμη σου να βάλης,

μόνο , που μες στων στρατιωτών τες τάξεις , τον σωρό,

Πολέμησες και συ τον Δάτι και τον Αρταφέρνη! »