Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2011

ΒΙΟΣ ΑΝΕΟΡΤΑΣΤΟΣ

Βίος ανεόρταστος

("Ο Αη Λύπιος στο Καλλιτέρο" Έργο του Μπάμπη Πυλαρινού )


Οι φιλέορτοι και φιλακόλουθοι βυζαντινοί πρόγονοί μας δικαιολογούσαν την προσήλωσή τους στην εκκλησιαστική παράδοση και την ενεργή συμμετοχή τους σε αυτές τις εκδηλώσεις του κοινωνικού βίου με το γνωστό «βίος ανεόρταστος, μακρά οδός απανδόχευτος».
Όμως πως εφαρμόζει, ως στάσιμον της καθημερινότητας, η περίπτωση του ζακυνθινού πανηγυριού του στυλίτη Αγίου Αλυπίου (Αϊλύπιου), το Αντίπασχα, το γνωστότερο ως Κυριακή της Διακαινισίμου ή του Θωμά, όταν μετά την κορύφωση του Θείου Δράματος με την Ανάσταση, ακολουθούν για τον αστικό και τον περιαστικό πληθυσμό της Χώρας, νέες λατρευτικές εκδηλώσεις σωρευμένες σε μία εβδομάδα, όπως η λιτάνευση της Παναγίας της Λαουρένταινας και το βόιδι (τη Δευτέρα της Διακαινισίμου), το πανηγύρι της Χρυσοπηγής (την Παρασκευή της Διακαινισίμου) και πολλές φορές η εορτή του Αγίου Γεωργίου.
Βεβαίως την κοινωνική και θρησκευτική ζωή της παλαιάς ζακυνθινής κοινωνίας καθόριζαν απολύτως ιδιαίτεροι κανόνες, τα αντέτια, «οι διαρκώς (συνεπώς) μακρώς και ομοιμόρφως» εφαρμοζόμενες συνήθειες.
Βεβαίως και στο συγκεκριμένο πανηγύρι, δεν γνωρίζουμε από πότε, δόθηκε και κάποιος ιδιαίτερος οικονομικός χαρακτήρας που το έκανε ελκυστικό, όταν όπως διασώζει ο Ανδρέας Γαήτας (Ντ. Κονόμος, Ζάκυνθος πεντακόσια χρόνια, τομ.6ος Λαογραφικά σ. 273) εκείνοι που είχαν επιβήτορες ίππους τους έφερναν και τους εξέθεταν εκεί ώστε να τους δουν όσοι είχαν φοράδες και να επιλέξουν για αναπαραγωγή.
Όμως αξίζει να ερευνηθεί εάν αυτοί είναι οι μόνοι λόγοι που «από πρωίας συνέρρεον οι τε πολίται και πλείστοι όσοι χωρικοί, διήρχοντο δε την ημέραν εν χοροίς και άσμασι και εστιάσει και ευθυμία υπό τα δένδρα, εντός των σπαρτών και επί των πέριξ λόφων…».
Είναι μήπως ανάμνηση εγγεγραμμένη στο κύτταρο της πολυσυλλεκτικά αναπληρωμένης από πολλούς ελληνικούς τόπους, μετά τις καταστροφές, ζακυνθινής κοινωνίας, αρχαίων αγροτικών εορτών;
Είναι ισχυρή επιτόπια συνήθεια που βρήκε ο ενταχθείς πληθυσμός;
Είναι οι κανόνες της κοινωνικής συνοχής που επέβαλαν την συναναστροφή, την αναγνώριση και τη σύσφιξη;
Ή είναι (το πιθανότερο) ουσιαστικός τρόπος διακήρυξης της Ορθοδοξίας και τόνωσης των εθνικών στοιχείων του πληθυσμού, μία δυναμική εκδήλωση που λειτούργησε ως ανάχωμα στις διαρκείς επιθέσεις εκδυτικισμού που προωθούσαν πολλά κέντρα, παράλληλη με το κτίσιμο και τη συντήρηση τόσων πολλών εκκλησιών, μονών και προσκηνυμάτων;
Αν η τελευταία υπόθεση ευσταθεί τότε το πανηγύρι του Αϊλύπιου (που κινδυνεύει είτε να ξεχαστεί, είτε να βαλσαμωθεί και να παραπαίει μεταξύ αποδυναμωμένης από τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της συνήθειας και τουριστικού event) πρέπει να αναβιώσει και να λειτουργήσει άλλη μια φορά υπέρ της διατήρησης της ζακυνθινής ιδιαιτερότητας και της τόνωσης των εθνικών μας στοιχείων, που και πάλι δέχονται επιθέσεις διαφοροποίησης.

Το κείμενο αυτό του κ ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗ προέρχεται από την έκδοση¨στο ξωκλήσι του Αγίου Λύπιου¨ , Ζάκυνθος 2006
Posted by vertzak at 11:54 π.μ.
Labels: ...κι ΄Αϊ Λύπιου πανηγύρι, ΑΝΤΕΤΙΑ, ΖΑΚΥΝΘΟΣ, ΜΝΗΜΕΙΑ κ΄ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ